Je overweegt om uit Nederland weg te verhuizen. Misschien is dat omdat thuisonderwijs geven in Nederland voor jouw gezin (nu) niet (meer) lukt, misschien omdat je graag meer van de zon en croissantjes wilt genieten of misschien heeft het nog een totaal andere reden.
Om toch bereikbaar te blijven voor familie en vrienden en in een land te verblijven met een vergelijkbare cultuur, kun je kiezen voor Frankrijk. Eerder schreef ik al waarom emigreren naar Duitsland voor thuisonderwijs een slecht idee is.
Op deze pagina ga ik in op wonen in Frankrijk, het Franse onderwijssysteem en thuisonderwijs in Frankrijk.
Let op: ik ben geen jurist en de wet kan veranderen. Baseer je nooit op één willekeurige internetbron, zelfs niet op mij (haha), maar doe altijd zelf uitgebreid onderzoek. Overleg met mensen die meer verstand van zaken hebben voor je drastische beslissingen neemt over de toekomst van jou en Jouw Mooie Gezin.
Nederlanders in Frankrijk
Er wonen in totaal 68 miljoen inwoners in Frankrijk. Jaarlijks migreren zo’n 2000-3000 Nederlanders naar Frankrijk, dus daar is op zich veel over te vinden. Hoeveel Nederlanders er precies in Frankrijk wonen kon ik niet goed vinden, te meer omdat veel Nederlanders een tweede (vakantie)woning in Frankrijk hebben, maar officieel nog in Nederland wonen, dus de cijfers zijn moeilijk precies te achterhalen.
Veel Nederlanders hebben de basis van de Franse taal geleerd op de middelbare school en frissen dat op met een (online) cursus voordat ze naar Frankrijk emigreren.
Onderwijs in Frankrijk
Onderwijs is in Frankrijk verplicht voor kinderen van 3 tot 16 jaar oud. Het is opgedeeld in 4 fases: de écoles maternelles (voor kinderen van 3 tot 6 jaar oud), de école élémentaire (voor kinderen van 6 tot 11 jaar oud), de collège (voor tieners van 11 tot 15 jaar oud) en de lycée (voor tieners van 15 tot 18 jaar oud).
Deze vier fases zijn te volgen op openbare scholen (door circa 80% van de leerlingen bezocht) of privéscholen (door circa 20% van de leerlingen bezocht), waarbij de openbare scholen vaak per fase in een ander gebouwen onderwezen worden, terwijl bij de privéscholen vaker meerdere of alle leeftijdsniveaus op hetzelfde terrein of in hetzelfde gebouw les krijgen. Alle openbare scholen zijn gemengd en seculier, terwijl er nog privé jongens- en meisjesscholen bestaan in Frankrijk, evenals privéscholen met religieuze inslag.
Enkele voor- en nadelen van het Franse onderwijssysteem ten opzichte van het Nederlandse systeem:
Mogelijke voordelen van het Franse onderwijssysteem
- Hoge academische normen: Het Franse onderwijssysteem staat bekend om zijn strenge academische normen. Studenten worden vanaf een jonge leeftijd aangemoedigd om discipline en toewijding aan hun studie te tonen. Dit resulteert vaak in een solide academische basis en een sterke werkethiek.
- Grondige vakkennis: Het Franse systeem legt een sterke nadruk op het opdoen van diepgaande kennis in verschillende vakgebieden. Dit wordt bereikt door een rigoureuze curriculumstructuur en een focus op academische excellentie.
- Centralisatie van het curriculum: Frankrijk heeft een zeer gecentraliseerd onderwijssysteem, waarbij het nationale curriculum strikt wordt gecontroleerd door het Ministerie van Onderwijs. Dit zorgt voor een uniforme kwaliteit van onderwijs in het hele land.
- Specialisatie op jonge leeftijd: In het Franse systeem kiezen studenten al op jonge leeftijd voor een academische of beroepsgerichte richting. Dit helpt hen zich vroeg te specialiseren en zich voor te bereiden op hun toekomstige loopbaan.
- Sterke nadruk op taalvaardigheid: Frankrijk hecht grote waarde aan taalvaardigheid, met een sterke focus op de Franse taal en de ontwikkeling van tweetaligheid. Dit is een waardevolle vaardigheid in een steeds meer geglobaliseerde wereld.
Mogelijke nadelen van het Franse onderwijssysteem
- Hoge druk en stress: De strenge academische normen en de nadruk op examens kunnen leiden tot overmatige stress bij studenten. Het risico op burn-out en mentale gezondheidsproblemen is groter in een dergelijk systeem.
- Gebrek aan flexibiliteit: Het Franse systeem is (nog) minder flexibel dan het Nederlandse systeem. Studenten hebben beperkte mogelijkheden om hun eigen leertraject vorm te geven, wat kan leiden tot verminderde motivatie en betrokkenheid.
- Beperkte aandacht voor praktische vaardigheden: Het Franse systeem legt sterk de nadruk op academische kennis, maar biedt minder ruimte voor praktische vaardigheden en beroepsgerichte training. Dit kan een nadeel zijn voor studenten die geen traditionele academische route willen volgen.
- Onderwijsongelijkheid: Het Franse systeem heeft te kampen met aanzienlijke ongelijkheid, met name in stedelijke gebieden. Studenten uit kansarme achtergronden hebben vaak minder toegang tot hoogwaardig onderwijs, wat leidt tot sociale ongelijkheid.
- Gebrek aan studentenparticipatie: Het Franse systeem is doorgaans meer op docentgericht onderwijs gericht, met minder nadruk op studentenparticipatie en interactieve leermethoden. Dit kan de ontwikkeling van kritisch denken en probleemoplossende vaardigheden belemmeren.
Thuisonderwijs in Frankrijk
Thuisonderwijs was in Frankrijk altijd legaal. Daar staat helaas was. Sinds schooljaar 2022-2023 is de wet in Frankrijk veranderd en kun je slechts in zeer zeldzame gevallen nog thuisonderwijs geven.
Er worden nog slechts vier geldige redenen onderscheiden om thuisonderwijs te geven. Ten eerste als je kind qua gezondheid of beperking niet in staat is om naar school te gaan. Ten tweede als je kind zó intensief een sport of artistieke activiteit beoefend dat dat botst met naar school gaan. De derde reden is in Nederland ook een geldige reden: als de ouders een reizend bestaan hebben. Ten slotte is er nog een vierde reden, die nogal vaag omschreven is waar ik ‘m kan vinden als: ‘een speciale situatie voor het kind wat het thuisonderwijs goed praat’.
De organisatie Les enfants d’abord is bezig die nieuwe wet aan te vechten in Frankrijk voor thuisonderwijsgezinnen, dus mocht je op de hoogte willen worden gehouden (en de Franse taal goed machtig zijn) dan kun je die organisatie in de gaten houden.
Conclusie
Prachtig land, Frankrijk, maar niet als je ambieert om thuisonderwijs te geven. Net zoals thuisonderwijs in bijvoorbeeld Duitsland verboden is, is ook Frankrijk een slechte keuze om naartoe te emigreren. Als je vrijheid voor ogen hebt voor je kinderen en het Nederlandse onderwijssysteem al te streng of competitiegericht vindt, dan is het Franse onderwijssysteem waarschijnlijk nóg minder passend bij je levensovertuiging.
Landen waar je wél gemakkelijk thuisonderwijs kunt geven zijn bijvoorbeeld (delen van) de Verenigde Staten, Engeland en België.