Er bestaat een heel scala aan thuisonderwijsstromingen om kinderen te onderwijzen, binnen en buiten scholen. Eén van de manieren die erg tot de verbeelding spreekt, is worldschooling, waarbij gezinnen op reis hun kinderen onderwijzen.
Wat is Worldschooling?
Binnen thuisonderwijs heb je wereldwijd heel veel verschillende stromingen. Van schooltje-thuis tot unschooling, met een heleboel smaken ertussen in.
Eén van de meest inspirerende vormen is Worldschooling: de wereld gebruiken als ‘klaslokaal’ en samen met je kinderen de wereld over reizen. Je leert dan over de piramides en Egyptenaren terwijl je in Egypte bent, over de Chinese Muur terwijl je erover heen wandelt en over de Eiffeltoren terwijl je er op het gras onder ligt. Daarnaast leer je rekenen door Thaise Bath om te rekenen naar euro’s, door de afstand op te zoeken tussen jou en opa in Nederland, en door met allerlei verschillende groente en fruit steeds weer nieuwe maaltijden af te wegen.
Families die aan worldschooling doen houden van reizen, zijn avontuurlijk ingesteld, hebben weinig behoefte aan luxe of veel spullen, hebben een voorkeur voor een holistische benadering van leren, geloven in leren door doen meer dan leren door feitjes stampen en hebben een behoefte om andere (culturele) perspectieven te leren kennen.
Reizen met (nu) schoolgaande kinderen
In Nederland is thuisonderwijs niet in de wet verankerd (lees hier meer over thuisonderwijs en de wet). Je kunt wel om verschillende redenenen vrijstelling van de leerplicht verkrijgen.
Gaan reizen is geen reden om niet naar school te hoeven, daar kunnen zelfs hoge boetes uit komen.
De leerplichtambtenaar kijkt namelijk naar de kinderen die ingeschreven staan in “zijn” gemeente, kijkt naar de lijsten van scholen met de ingeschreven leerlingen en legt die naast elkaar. Alle leerlingen die wél ingeschreven staan én ouder zijn dan 5 jaar, krijgen een brief waarin wordt verzocht om inschrijving op een school. Verzaak je die inschrijving, dan krijg je proces verbaal, tenzij je formeel vrijstelling hebt.
Wat je wél kunt doen, is één ouder én de kinderen uitschrijven uit Nederland. Dit heeft gevolgen voor bijvoorbeeld pensioenopbouw van de ouders en met de uitschrijving vervalt tevens het recht op kinderbijslag. Maar als jouw kind niet meer op die eerste gemeente-lijst voorkomt, kan de leerplichtambtenaar ook geen proces verbaal meer op maken vanwege dat je kind niet naar school gaat.
Fijner is het als je al vroeg weet dat je wilt gaan reizen met je kind dat jonger is dan 4, dan kun je, als er van jouw levensovertuiging op redelijk afstand van jouw woonadres geen school is, beroep doen op leerplichtwet 5 sub b. Meer daarover op de pagina: Thuisonderwijs en de Wet.
Hoe begin je met worldschooling?
Je wilt thuisonderwijs geven en overweegt daarbij worldschooling als onderwijsmethodiek en lifestyle. Hoe begin je dan?
optie 1: heel abrupt starten met worldschooling
Je kunt natuurlijk je huis en al je bezittingen verkopen, een enkeltje verwegistan boeken en gewoon beginnen. Je ziet dat hoe het gaat en past aan waar nodig. Prima optie!
Veel mensen krijgen echter vlekken in hun nek van zo’n abrupte overgang en zijn op zoek naar een zachtere overgangsfase, bijvoorbeeld om in te kunnen sparen, van baan(vorm) te veranderen, een eigen online onderneming te starten of andere zaken af te ronden. Ook is reizen met een kleine baby anders dan met een peuter of kleuter, wat een reden kan zijn om niet direct na geboorte van je baby al te willen beginnen met worldschoolen, maar bijvoorbeeld te wachten tot je kindje uit de luiers is.
Optie 2: heel geleidelijk starten met worldschooling
Je kunt wél al heel klein beginnen met worldschooling. Van naar buiten gaan en in de natuur zijn kun je immers al heel veel leren en ook Nederland heeft veel natuur, cultuur en geschiedenis.
Door uitstapjes te plannen in Nederland rondom de thema’s waar je kind in geïnteresseerd is, of rondom het thema dat je het kind op dat moment wilt aanleren, kun je samen wennen aan de wereld als klaslokaal zien. Zeker als je zelf naar school gegaan bent vroeger, kan het een behoorlijke omslag in denken vormen. Waar je zelf vooral geleerd hebt uit boeken en werkbladen, met gescheiden vakken als geschiedenis en aardrijkskunde, kan het even wennen zijn om in een museum, al vragen stellend, dezelfde onderwerpen te behandelen zonder formele methodiek.
Als je de Nederlandse cultuur en natuur goed hebt uitgediept, zou je daarna een vakantie kunnen boeken naar een plek/land waar je op dat moment in je thuisonderwijs mee bezig bent. Leer jij over de Inca’s, dan zou je twee weken in Peru door kunnen brengen. Ligt je focus juist op het bijspijkeren van Engels? Bezoek dan mee-werk-boerderij in Engeland om jullie Engels op te krikken.
Als dat goed bevalt, kun je die vakanties gaan uitbreiden tot reizen. Je gaat dan niet meer 1-2 weken weg, maar 3+ maanden. Dat zorgt voor meer verdieping, maar heeft ook een grotere impact op werk en woning.
Als dat dan goed bevalt, kun je alsnog besluiten om alles te verkopen en fulltime te gaan wordschoolen. Maar je kunt ook besluiten dat parttime worldschoolen goed bevalt en dát gewoon blijven doen.
Wat heb je nodig om te kunnen worldschoolen?
Liefde voor avontuur
Je hebt een liefde voor reizen en avontuur nodig, want voorspelbaar is het doorgaans niet, het worldschoolen. Je krijgt te maken met andere culturen, met lange wachttijden, niet nagekomen afspraken, met spanning rondom je visa, met politieke toestanden in de landen waar je naar toe gaat, met fijne en minder fijne plekken om te slapen, met ziekte door ander eten, etc. Daar moet je écht van houden, anders levert het worldschoolen veel frustratie op.
Je hebt ook inkomen nodig of veel spaargeld.
Inkomen kan komen uit online afstandswerk, of uit het verhuren van je huis, uit beleggingen of vastgoed, of uit een erfenis of spaargeld. Inkomen kun je ook lokaal proberen te vergaren in de landen waar je bent. Als je voor optie 2 kiest en geleidelijk de overgang naar worldschooling maakt, geef je jezelf ook de gelegenheid om toe te bouwen naar een inkomen wat overeind blijft als je gaat reizen. Banen in loondienst zijn hier vaak minder voor geschikt dan zelfstandig ondernemerschap. Als je meer wilt weten over online ondernemen en thuisonderwijs, kun je ook de bijbehorende blogpost lezen: Online Ondernemen en Thuisonderwijs.
Vervoersmiddel
Veel worldschoolers kiezen ervoor om met een camper over de wereld te reizen. Anderen kopen een catamaran en wonen daarop. Je kunt natuurlijk ook al backpackend de wereld zien en openbaar vervoer gebruiken als vervoersmiddel. Deze keuze heeft behoorlijk veel invloed op het inkomen dat je nodig hebt en ook op het curriculum dat je mee kunt nemen.
Curriculum
Daarnaast zul je goed moeten nadenken over wat voor curriculum je wilt gebruiken, áls je een curriculum wilt gebruiken. Je primaire curriculum is natuurlijk de wereld waardoor je reist, maar veel families kiezen ervoor om bijvoorbeeld voor rekenen en taal ook een ander curriculum aan te houden. Denk bij het kiezen van een curriculum aan hoe makkelijk de materialen beschikbaar zijn en bijvoorbeeld aan hoe zwaar de materialen zijn. Een curriculum wat vereist dat je veel knutselmateriaal, stapels echte boeken, of andere fysieke materialen nodig hebt, is minder geschikt als je backpacker bent. Heb je een gigantische RV waarmee je rondreist of chill je op een catamaran de wereld over, dan kun je weer wat méér meenemen. Er is dus qua curriculum best wat mogelijk , maar het is handig om rekening te houden met de reismethode die je doorgaans kiest.